| [— — — — — — — — — καὶ ἀνανεωσαμένου] τοῦ δήμ[ο]- | |
| [υ τὴ]ν θυσίαν καὶ τ[ὰ ἀγωνίσματα τῶν Πα]ναθηναίω- | |
| ν τό τε στάδιον κατ[εσκεύασεν ἐπαξί]ως καὶ ἀνατ- | |
| ίθησιν τῆι Ἀθηνᾶι τῆι [Νίκηι στήλ]ας ἐχούσας ὑπ- | |
| 5 | ομνήματα τῶν [τῶι βασιλεῖ] πεπραγμένων πρὸς το- |
| ὺς βαρβάρους ὑπὲρ τῆς τῶν Ἐλλήνων σωτηρίας. vv | |
| ὅπως ἂν οὖν ἡ βουλὴ καὶ ὁ δῆμος φαίνηται διαφυλ- | |
| άττων [τοῖς εὐεργέταις] τὰς χάριτας, v ἀγαθῆι τύ- | |
| χηι δεδόχθαι τῆι βουλῆι, v ἐπαινέσαι μὲν Ἡράκλ- | |
| 10 | ειτον Ἀσκληπιάδου Ἀθμονέα καὶ στεφανῶσαι χρ- |
| υσῶι στεφάνωι εὐσεβείας ἕνεκα τῆς πρὸς τοὺς θ- | |
| εοὺς καὶ εὐνοίας καὶ φιλοτιμίας ἧς ἔχων διατε- | |
| [λεῖ περί] τε [τὸν βασιλέα Ἀντίγονον καὶ] τὴμ βουλ- | |
| [ὴν καὶ τὸν] δῆμον τὸν Ἀθηναίων· v καὶ ἀναγορεῦσα- | |
| 15 | [ι τοῦτον τὸν στέ]φανον ἐν τῶι γυμνικῶι ἀγῶνι [τὸ]- |
| [ν ἀγωνοθέτην? κατὰ τὸ]ν νόμον· v ἐπιμεληθῆναι δὲ | |
| [τῆς ποήσεως τοῦ στεφάνου τὸν ἐπὶ] τῆς διοικήσε- | |
| [ως· ὅπως ἂν οὖν αὐτῶι ὑπόμνημα ὑπάρ]χηι τῆς φιλο- | |
| [τιμίας, τὸν γραμματέα τὸν κατὰ πρυταν]είαν ἀνα- | |
| 20 | [γράψαι τόδε τὸ ψήφισμα ἐν στήληι· v εἰς δὲ τ]ὴν στ- |
| [ήλην μερίσαι τὸν ἐπὶ τῆι διοικήσει τὸ γενόμε]ν- | |
| [ον ἀνάλωμα]. |
—– και όταν ο δήμος επανέλαβε το έθιμο της θυσίας και των αγώνων των Παναθηναίων, (ο Ηράκλειτος) και το στάδιο επισκεύασε κατά τρόπο αντάξιο της πόλεως και αναθέτει στην Αθηνά Νίκη στήλες που περιέχουν (στ. 5) υπομνήματα των κατορθωμάτων του βασιλιά εναντίον των βαρβάρων για τη σωτηρία των Ελλήνων. Για να δειχθεί λοιπόν η ευγνωμοσύνη της βουλής και του δήμου προς τους ευεργέτες, με καλή τύχη, αποφασίζει η βουλή να επαινεθεί (στ. 10) ο Ηράκλειτος, ο γιος του Ασκληπιάδη από το δήμο του Αθμόνου, και να στεφανωθεί με χρυσό στεφάνι λόγω της ευσέβειάς του προς τους θεούς και της εύνοιας και της φιλοτιμίας που δείχνει σταθερά έναντι του βασιλιά Αντιγόνου και της βουλής και του δήμου των Αθηναίων. Και ν’ αναγορεύσει (στ. 15) αυτό το στεφάνι ο αγωνοθέτης κατά το γυμνικό αγώνα σύμφωνα με το νόμο, να φροντίσει δε για την κατασκευή του ο επί της διοικήσεως. Για να διασφαλισθεί η ανάμνηση της ευεργεσίας του τιμώμενου, ο γραμματέας της πρυτανείας (στ. 20) ν’ αναγράψει αυτό το ψήφισμα σε στήλη. Να διαθέσει δε το ποσό για την αναγραφή αυτή ο επί της διοικήσεως.
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
IG II2 677˙ Syll.3 401˙ Chaniotis 1984: E 8˙ Burstein 1985: 60˙ Κ. Μπουραζέλης στο Λαγογιάννη-Γεωργακαράκου – Μπουραζέλης 2007: 126-127˙ IG II3 1, 1034.
ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
——
Η επιγραφή βρέθηκε στην Ακρόπολη και φυλάσσεται στο Επιγραφικό Μουσείο (ΕΜ 7452+7452α).
Τα ψηφίσματα είναι κείμενα που διατυπώνονται και ψηφίζονται από τα συλλογικά πολιτειακά όργανα των ελληνικών πόλεων (βουλή/συνέδριο, εκκλησία του δήμου) μέσα από διαδικασίες οι οποίες ποικίλλουν στις διάφορες πόλεις. Τα ψηφίσματα των ελληνικών πόλεων ρυθμίζουν θέματα σχετικά με την εξωτερική και εσωτερική πολιτική, την οικονομία, τα δημόσια έργα, την οργάνωση γιορτών και αγώνων και γενικά ό,τι αφορά το δημόσιο βίο. Ψηφίσματα δεν εκδίδονται μόνο από ελληνικές πόλεις αλλά επίσης από Συμπολιτείες, Κοινά, Αμφικτυονίες, σωματεία.
Ένας μεγάλος αριθμός ψηφισμάτων αφορά χορήγηση προνομίων ή/και τιμών σε άτομα και ομάδες που έχουν επιδείξει ευεργετικές δραστηριότητες ή υποδειγματικές συμπεριφορές προς την πόλη ή όποιον οργανισμό εκδίδει το ψήφισμα.
Θραύσμα στήλης από πεντελικό μάρμαρο (ύψ. 0,29 μ., πλ. 0,40 μ., πάχ. 0,10 μ.).
Ψήφισμα για ένα φίλο και σύνδεσμο του Μακεδόνα βασιλιά και επικυρίαρχου της Αθήνας Αντίγονου Γονατά με την πόλη. Χαρακτηριστικό εδώ το παράδειγμα ενός Αθηναίου πολίτη και αξιωματούχου του βασιλιά (διατέλεσε φρούραρχος του Πειραιά, IG II2 1225) που συντελεί στη συνέχιση παραδοσιακών δραστηριοτήτων της πόλης (αγωνοθεσία των Παναθηναίων μετά τον Χρεμωνίδειο πόλεμο και πιθανότατα μετά και την απαλλαγή της Αθήνας από τη φρουρά του Αντιγόνου Γονατά στο Μουσείο) αλλά ταυτόχρονα αναθέτει στο ναό της Αθηνάς Νίκης στήλες με αναφορές των νικών του Μακεδόνα βασιλιά του «προς τους βαρβάρους» (το σημείο της ανάθεσης ήταν απόλυτα ταιριαστό λόγω της μαρτυρίας και της σημασίας της ανάγλυφης ζωφόρου του ναού της Αθηνάς Νίκης για την εποχή των Μηδικών). Πρόκειται μάλλον για κάποιας μορφής λογοτεχνική αναγραφή της επιτυχούς αντιμετώπισης των Γαλατών από τον Γονατά (μάχη της Λυσιμαχείας, 277 π.Χ.), σημείο σταθερής δόξας και νομιμοποίησης της βασιλικής εξουσίας του έναντι των ελληνικών πόλεων αλλά και της ίδιας της Μακεδονίας. Η πόλη δεν έχει αυτή ανεγείρει τις τιμητικές στήλες, όμως καταφάσκει έμμεσα πλήρως τη βασιλική φήμη και επικυριαρχία με την τίμηση του Ηράκλειτου, ο οποίος παρουσιάζεται ταυτόχρονα ως ευεργέτης της πόλης του και βασικός συντελεστής στη ζωτική επαναλειτουργία βασικών θρησκευτικών και αθλητικών θεσμών της (αγώνες των Παναθηναίων) μετά από μια περίοδο περιορισμών και δυσπραγίας. Το ψήφισμα της πόλης μοιάζει να επικυρώνει ένα ιστορικό συμβιβασμό με τη βασιλική εξουσία. Στους στ. 5 και 13 είναι εμφανής η απόξεση των αναφορών στον Γονατά, η οποία μπορεί να χρονολογηθεί μετά την οριστική ρήξη των σχέσεων Αθήνας και Αντιγονιδών στα τέλη του 3ου αι. π.Χ.
Κώστας Μπουραζέλης