| ἐπὶ ἱερείας Ἡγησιπύλης· | |
| ἐπ’ Εὐθίου ἄρχοντος, ἐπὶ τῆς | |
| Αἰαντίδος δωδεκάτης πρυ- | |
| τανείας, ἧι Ναυσιμένης | |
| 5 | Ναυσι<⁶¹κύδ>⁶¹ου ΧολαργεὺςVII |
| ἐγραμμάτευεν· Σκιροφοριῶ- | |
| νος ἕνηι καὶ νέαι· Καλλίας Λ[υ]- | |
| σιμάχου Ἕρμειος εἶπεν· ὅπ[ω]- | |
| ς ἂν οἱ ἀστυνόμοι οἱ ἀεὶ <λα>νχ[ά]- | |
| 10 | νοντες ἐπιμέλειαν ποιῶντα[ι] |
| τοῦ ἱεροῦ τῆς Ἀφροδίτης τῆς | |
| Πανδήμου κατὰ τὰ πάτρια, τύ- | |
| χηι ἀγαθεῖ, δεδόχθαι τῆι βου- | |
| λῆι· τοὺς προέδρους οἳ ἂν λάχω- | |
| 15 | σιν προεδρεύειν εἰς τὴν ἐπιοῦ- |
| σαν ἐκκλησίαν προσαγαγεῖν τὸν | |
| [ο]ἰκεῖον τῆς ἱερείας καὶ χρηματίσαι | |
| περὶ τούτων, γνώμην δὲ ξυνβάλλε- | |
| [σ]θαι τῆς βουλῆς εἰς τὸν δῆμον, ὅ- | |
| 20 | [τ]ι δοκεῖ τῆι βουλῆι τοὺς ἀστυνό- |
| μους τοὺς ἀεὶ λαχόντας, ὅταν ἦι | |
| ἡ πομπὴ τῆι Ἀφροδίτηι τεῖ Πανδή- | |
| μωι, παρασκευάζειν εἰς κάθαρσι[ν] | |
| τοῦ ἱεροῦ περιστερὰν καὶ περιαλε[ῖ]- | |
| 25 | [ψα]ι τοὺς βωμοὺς καὶ πιττῶσαι τὰς |
| [θύρας] καὶ λοῦσαι τὰ ἕδη· παρα[σκευ]- | |
| [άσαι δὲ κα]ὶ πορφύραν ὁλκὴν ∶ 𐅂𐅂𐅂̣𐅂̣[․․] | |
| [— — — — — — — — —] τὰ̣ ἐπὶ τ[․․․․] | |
| [— — — — — — — — — — — — — —] |
Όταν ήταν ιέρεια η Ηγησιπύλη, ο Εύθιος ήταν άρχων, η Αιαντίς φυλή επρυτάνευε δωδεκάτη στη σειρά και ο Ναυσιμένης, (στ. 5) ο γιος του Ναυσικύδου από το δήμο του Χολαργού ήταν γραμματεύς· την τελευταία ημέρα του μηνός Σκιροφοριώνος· εισήγηση του Καλλίου, γιου του Λυσιμάχου από το δήμο των Ερμείων· οι αστυνόμοι, που αναλαμβάνουν κάθε φορά με κλήρο το αξίωμα, (στ. 10) να φροντίζουν το ιερό της Αφροδίτης Πανδήμου σύμφωνα με τα πάτρια· με τη βοήθεια της αγαθής τύχης να αποφασίσει η βουλή· οι πρόεδροι της εκκλησίας, οι οποίοι (στ. 15) θα προεδρεύουν κατόπιν κληρώσεως στην ερχόμενη συνεδρία της, να παρουσιάσουν τον συγγενή της ιέρειας, να θέσουν σε συζήτηση το θέμα και να υποβάλουν την απόφαση της βουλής στο δήμο, (στ. 20) ότι δηλαδή αποφασίζει η βουλή οι αστυνόμοι που αναλαμβάνουν κάθε φορά με κλήρο το αξίωμα, όταν τελείται η πομπή της Αφροδίτης Πανδήμου, να έχουν διαθέσιμο ένα περιστέρι για την κάθαρση του ιερού, να επιχρίσουν (στ. 25) τους βωμούς, να επαλείψουν με πίσσα τις οροφές, να καθαρίσουν τα αγάλματα, να έχουν ακόμα διαθέσιμη πορφύρα βάρους…
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
IG II2 659· Syll.3 375· LSCG 39· Ε. Ζαββού στο Λαγογιάννη-Γεωργακαράκου – Μπουραζέλης 2007: 53-55· IG II3 1, 879· Attic Inscriptions Online 355 (https://www.atticinscriptions.com/inscription/IGII31/879)· Greek Ritual Norms 136 (http://cgrn.ulg.ac.be/file/136/, https://doi.org/10.54510/CGRN136, consulted on December 12, 2023).
Η έκδοση του κειμένου βασίζεται στο Ε. Ζαββού στο Λαγογιάννη-Γεωργακαράκου – Μπουραζέλης 2007: 53-55.
ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Δοντάς 1960α· Δοντάς 1960β· Sokolowski 1964· Beschi 1967-1968 [1969]· Tracy, ALC I 156, 158.
Βρέθηκε στη δυτική κλιτύ της Ακρόπολης, κοντά στην πύλη Beulé, και φυλάσσεται στο Επιγραφικό Μουσείο (ΕΜ 7381).
Τα ψηφίσματα είναι κείμενα που διατυπώνονται και ψηφίζονται από τα συλλογικά πολιτειακά όργανα των ελληνικών πόλεων (βουλή/συνέδριον, ἐκκλησία τοῦ δήμου) μέσα από διαδικασίες οι οποίες ποικίλλουν στις διάφορες πόλεις. Τα ψηφίσματα των ελληνικών πόλεων ρυθμίζουν θέματα σχετικά με την εξωτερική και εσωτερική πολιτική, την οικονομία, τα δημόσια έργα, την οργάνωση γιορτών και αγώνων και γενικά ό,τι αφορά το δημόσιο βίο. Ψηφίσματα δεν εκδίδονται μόνο από ελληνικές πόλεις αλλά επίσης από Συμπολιτείες, Κοινά, Αμφικτυονίες, σωματεία.
Ένας μεγάλος αριθμός ψηφισμάτων αφορά χορήγηση προνομίων ή/και τιμών σε άτομα και ομάδες που έχουν επιδείξει ευεργετικές δραστηριότητες ή υποδειγματικές συμπεριφορές προς την πόλη ή όποιον οργανισμό εκδίδει το ψήφισμα.
Στήλη από μάρμαρο Υμηττού, από την οποία σώζεται το ανώτερο τμήμα (ύψ. 0,51 μ., πλ. 0,30 μ., πάχ. 0,175 μ.).
Με το ψήφισμα του αθηναϊκού δήμου λαμβάνεται μέριμνα για το ιερό της Αφροδίτης Πανδήμου. Οι ἀστυνόμοι, κληρωτοί ἄρχοντες υπεύθυνοι μεταξύ άλλων για την καθαριότητα ([Αριστοτέλης,] Ἀθηναίων πολιτεία 50), θα φροντίσουν για τα κτίσματα του ιερού πριν από την τέλεση της πομπής και την πραγματοποίηση ενός τελετουργικού καθαρμού με τη θυσία περιστεριού, θα ανακαινίσουν τους βωμούς και τις οροφές των σηκών, όπου φυλάσσονται τα αγάλματα, και θα μεριμνήσουν για την καθαριότητα των τελευταίων.
Η ιέρεια της Αφροδίτης Πανδήμου
Σύμφωνα με το ψήφισμα η ιέρεια, η οποία είχε ετήσια θητεία και το όνομά της αναγράφηκε εκ των υστέρων στην αρχή του ψηφίσματος (Tracy, ALC I 158) ως χρονική προφανώς ένδειξη, δεν είχε τη δυνατότητα να παρουσιαστεί στην ἐκκλησίαν τοῦ δήμου· αντ’ αυτής θα παρουσιαστεί ένας συγγενής της (στ. 17). Ο περιορισμός της θητείας στα ιερατικά αξιώματα αποτελεί μία ακόμη αλλαγή της δημοκρατίας.
Το ιερό της Αφροδίτης Πανδήμου
Το ιερό της Αφροδίτης Πανδήμου αναφέρεται από τον Παυσανία (1.22.3) κατά την πορεία του από τη νότια κλιτύ προς τα Προπύλαια και σύμφωνα με ανασκαφικά ευρήματα τοποθετείται στον ισόπεδο βραχώδη χώρο κάτω από τον Πύργο της Αθηνάς Νίκης, στη ΝΔ πλευρά της Ακρόπολης. Κατά τον ίδιο περιηγητή, η λατρεία της Αφροδίτης Πανδήμου, μαζί με εκείνη της Πειθούς, εισήχθη στην Αθήνα από τον Θησέα. Η Αφροδίτη ονομαζόταν Πάνδημος επειδή βρισκόταν κοντά στην πρώτη ή ‘αρχαία’ Αγορά της Αθήνας, όπου συνερχόταν αρχικά η ἐκκλησία τοῦ δήμου (Αρποκρατίων, λήμμα Πάνδημος Ἀφροδίτη).
Ελένη Ζαββού