| [ἐπ]ὶ Ε[ὐκτήμον]ος ἄρχοντος, ἐπὶ | |
| [τῆ]ς Ἀντιγο[νίδος δ]ευτέρας πρ- | |
| [υ]τανείας, ἧι Θεόφιλος Ξ̣ε̣ν̣ο̣φ[ῶ]- | |
| ντος ΚεφαλῆθενVII ἐγραμμάτε[υε]- | |
| 5 | ν· Μεταγειτνιῶνος δεκάτει ὑσ- |
| τέραι· μιᾶι καὶ εἰκοστεῖ τῆς π- | |
| ρυτανείας· ἐκκλησία· τῶν προέ- | |
| δρων ἐπεψήφιζε Λυσίμαχος Να- | |
| υσιστράτου Προσπάλτιος καὶ | |
| 10 | συνπρόεδροι· ἔδοξεν τῶι δήμω- |
| ι· Φιλιππίδης Φιλομήλου Παια- | |
| νιεὺς εἶπεν· ἐπειδὴ οἱ πρέσβ<ε>- | |
| ις οἱ ἀποσταλέντες πρὸς τὸν β- | |
| ασιλέα Κάσσανδρον ἀποφαίνο- | |
| 15 | υσι Ποσείδιππον συναποδημή- |
| σαντα μεθ’ ἑαυτῶν χρήσιμον εἶ- | |
| ναι ἑαυτοῖς ἀποδεικνύμενον | |
| τὴν εὔνοιαν, ἣν εἶχε πρὸς τὸν δ- | |
| ῆμον τὸν Ἀθηναίων, δεδόχθαι τ- | |
| 20 | ῶι δήμωι· ἐπαινέσαι Ποσείδιπ- |
| πον Βακχίου Κοθωκίδην καὶ στ- | |
| εφανῶσαι αὐτὸν θαλλοῦ στεφά- | |
| νωι, ὅπως ἂν ὡς πλεῖστοι φιλοτ- | |
| ιμῶνται χρείαν παρέχεσθαι ἐ- | |
| 25 | 〚<πὶ>〛 τὰ συνφέροντα τῶι δήμωι· ἀν- |
| αγράψαι δὲ τόδε τὸ ψήφισμα τὸ- | |
| ν γραμματέα τὸν κατὰ πρυτανε- | |
| ίαν ἐν στήλει λιθίνει καὶ στῆ- | |
| σαι ἐν ἀκροπόλει· εἰς δὲ τὴν ἀν- | |
| 30 | αγραφὴν τῆς στήλης δοῦναι τὸ- |
| ν ἐξεταστὴν καὶ τοὺς τριττυά- | |
| ρχους v ΔΔ v δραχμάς. | |
| vacat 0,027 | |
| (corona) |
Επί Ευκτήμονος άρχοντος, όταν η Αντιγονίς φυλή πρυτάνευε δεύτερη κατά σειρά. Γραμματέας ήταν ο Θεόφιλος, γιος του Ξενοφώντος από το δήμο της Κεφαλής. (στ. 5) Εικοστή πρώτη του μηνός Μεταγειτνιώνος, εικοστή πρώτη μέρα της πρυτανείας. Σύγκληση της εκκλησίας του δήμου. Από τους προέδρους της εκκλησίας έθεσε το θέμα σε ψηφοφορία ο Λυσίμαχος, γιος του Ναυσιστράτου από το δήμο των Προσπάλτων και (στ. 10) οι συμπρόεδροι. Αποφάσισε ο δήμος˙ εισήγηση του Φιλιππίδου, γιου του Φιλομήλου από το δήμο της Παιανίας. Επειδή οι πρέσβεις που έστειλαν οι Αθηναίοι προς τον βασιλέα Κάσσανδρο δηλώνουν (στ. 15) ότι ο Ποσείδιππος ο οποίος τους συνόδευσε στην αποστολή τους, ήταν χρήσιμος σε αυτούς, αποδεικνύοντας την εύνοια που έχει προς το δήμο των Αθηναίων, να αποφασίσει (στ. 20) ο δήμος να επαινέσει τον Ποσείδιππο, γιο του Βακχίου από το δήμο των Κοθωκιδών και να τον στεφανώσει με στέφανο ελαίας, ώστε να φιλοτιμούνται όσο το δυνατόν περισσότεροι και να είναι χρήσιμοι (στ. 25) για τα συμφέροντα του δήμου˙ ο γραμματεύς κατά πρυτανείαν να αναγράψει το ψήφισμα αυτό σε λίθινη στήλη και να τη στήσει στην Ακρόπολη˙ για την (στ. 30) αναγραφή της στήλης ο εξεταστής και οι τριττύαρχοι να δώσουν είκοσι δραχμές.
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
IG II2 641˙ Syll.3 362˙ Α.Α. Θέμος στο Λαγογιάννη-Γεωργακαράκου – Μπουραζέλης 2007: 119-120˙ IG II3 1, 844.
ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Habicht 1997: 67-97˙ Walbank 1989˙ Dreyer 2000.
Η επιγραφή βρέθηκε «εις τας προς το ανατολικόν μέρος του βασιλικού κήπου γενομένας ανασκαφάς», δηλαδή στη σημερινή περιοχή ανάμεσα στον Εθνικό κήπο και τον Ιλισσό ποταμό, και φυλάσσεται στο Επιγραφικό Μουσείο (ΕΜ 7372).
Τα ψηφίσματα είναι κείμενα που διατυπώνονται και ψηφίζονται από τα συλλογικά πολιτειακά όργανα των ελληνικών πόλεων (βουλή/συνέδριο, εκκλησία του δήμου) μέσα από διαδικασίες οι οποίες ποικίλλουν στις διάφορες πόλεις. Τα ψηφίσματα των ελληνικών πόλεων ρυθμίζουν θέματα σχετικά με την εξωτερική και εσωτερική πολιτική, την οικονομία, τα δημόσια έργα, την οργάνωση γιορτών και αγώνων και γενικά ό,τι αφορά το δημόσιο βίο. Ψηφίσματα δεν εκδίδονται μόνο από ελληνικές πόλεις αλλά επίσης από Συμπολιτείες, Κοινά, Αμφικτυονίες, σωματεία.
Ένας μεγάλος αριθμός ψηφισμάτων αφορά χορήγηση προνομίων ή/και τιμών σε άτομα και ομάδες που έχουν επιδείξει ευεργετικές δραστηριότητες ή υποδειγματικές συμπεριφορές προς την πόλη ή όποιον οργανισμό εκδίδει το ψήφισμα.
Στήλη από πεντελικό μάρμαρο ελλιπής στο ανώτερο τμήμα της (ύψ. 0,79 μ., πλ. 0,315 μ., πάχ. 0,08 μ.). Πιθανότατα επιστεφόταν από αετωματική απόληξη. Κάτω από την επιγραφή απεικονίζεται εγχάρακτος στέφανος.
Στη στήλη σώζεται ψήφισμα προς τιμήν Αθηναίου πολίτη για τις υπηρεσίες που προσέφερε στην πατρίδα του. Η πόλη τον τιμά με δημόσια στεφάνωση και ίδρυση στήλης, στην οποία θα αναγραφεί το ψήφισμα. Οι τιμές που αποδίδονται στον Ποσείδιππο έχουν, όπως αναγράφεται στο ψήφισμα, παραδειγματικό χαρακτήρα ώστε να παρακινούνται και άλλοι πολίτες να προσφέρουν τα μέγιστα στην πατρίδα. Εκτός από τα τυπικά στοιχεία που αναφέρονται στο ψήφισμα, στο τέλος του γίνεται μνεία δύο διαφορετικών αξιωματούχων, επιφορτισμένων κατά την εποχή αυτή με την πληρωμή της αναγραφής της στήλης, του εξεταστού (οικονομικού αξιωματούχου) και των τριττυάρχων (αξιώματος αρχικά σχετικού με την οργάνωση των ναυτικών πραγμάτων).
Με το ψήφισμα τιμάται ο Ποσείδιππος γιος του Βακχίου από το δήμο των Κοθωκιδών για τις υπηρεσίες που προσέφερε κατά τη διάρκεια αθηναϊκής πρεσβείας προς τον βασιλέα Κάσσανδρο. Η αποστολή της αθηναϊκής πρεσβείας έγινε μετά τη μάχη της Ιψού (301 π.Χ.) και την ήττα του Αντιγόνου και του Δημητρίου στο πλευρό των οποίων οι Αθηναίοι είχαν παραταχθεί. Μετά την ήττα και το θάνατο του Αντιγόνου οι Αθηναίοι προσπάθησαν να απαγκιστρωθούν από τον Δημήτριο και να πλησιάσουν τους υπόλοιπους βασιλείς. Η Αθήνα από το 307 έως το 301 π.Χ. είχε προσκολληθεί στον Δημήτριο, ο οποίος μέσω δικών του ανθρώπων υπαγόρευε την πολιτική της πόλης σε όλους τους τομείς. Η αναφερόμενη πρεσβεία εντάσσεται στις προσπάθειες των Αθηναίων να συνάψουν ειρήνη με τον βασιλέα της Μακεδονίας και να τηρήσουν από το σημείο αυτό και έπειτα στάση ουδετερότητας στις συγκρούσεις μεταξύ των Διαδόχων. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο κείμενο, για πρώτη ίσως φορά, αποκαλείται ο Κάσσανδρος με τον τίτλο του βασιλέα, πράγμα που δεν συνέβαινε προηγουμένως στα κείμενα της περιόδου 307-301 π.Χ. όταν ο Κάσσανδρος ήταν εχθρός της πόλης, ως συμμάχου των Αντιγονιδών.
Το τιμητικό αυτό ψήφισμα προσφέρει πληροφορίες, άγνωστες από άλλες πηγές, σχετικά με τις υπηρεσίες του τιμωμένου προσώπου υπέρ της Αθήνας. Προφανώς οι καλές σχέσεις που είχε ο τιμώμενος με την αυλή του Κασσάνδρου ετέθησαν στην υπηρεσία της πατρίδος του, και μετά την επιστροφή της πρεσβείας οι υπόλοιποι απεσταλμένοι πρότειναν να τιμηθεί από την πόλη. Ανάλογο παράδειγμα τιμητικού ψηφίσματος, για πολύ σοβαρότερες όμως υπηρεσίες και άγνωστες από αλλού, έχουμε για τον Αθηναίο ποιητή Φιλιππίδη γιο του Φιλοκλέους από το δήμο της Κεφαλής (IG II2 657).
Αθανάσιος Α. Θέμος